ΤΟ ΑΕΝΑΟ ΤΟΥ ΕΠΙΤΑΦΙΟΥ
Θεσσαλονίκη, 29 Απριλίου 2005 (15:34 UTC+2)Γονυπετής μπροστά στο Θείο μνήμα θα σταθεί σήμερα η Ορθοδοξία σε κάθε γωνιά της γης, αφού πρώτα βιώσει με κατάνυξη, ευλάβεια και συντριβή τα πάθη του Θεανθρώπου και την αποκαθήλωσή του. Ήδη από το πρωί, οι πιστοί συρρέουν στις εκκλησίες υπό τους ήχους της καμπάνας, που χτυπάει πένθιμα, δίνοντας το στίγμα της πιο θλιβερής ημέρας του χρόνου.
Καθώς περνούν οι ώρες και όσο πλησιάζει η νύχτα, τα συναισθήματα της θλίψης για την απώλεια του Θεανθρώπου κορυφώνονται. Γιατί αυτή η νύχτα, η εαρινή νύχτα της Μεγάλης Παρασκευής και της περιφοράς του Επιταφίου, παραμένει κάτι αμετακίνητο μέσα στο χρόνο, κάτι που αναβλύζει μια ομορφιά μοναδική, αναλλοίωτη.
Ακόμη και ο αλλόθρησκος, ακόμη και ο σύγχρονος άνθρωπος της μεγαλούπολης, που προ πολλού έχει δει να νεκρώνονται μέσα του τα συναισθήματα εκείνα που βίωνε την Εβδομάδα των Παθών ο απλός λαός, ακόμη και ο χλευαστής των θείων, δεν μπορεί να μείνει ασυγκίνητος μπροστά σε αυτή την ιδιόμορφη ομορφιά.
Κανείς δεν μπορεί να μη νιώσει σήμερα αυτό το τσίμπημα της συγκίνησης για τα Θεία Πάθη, κανείς δεν μπορεί να μείνει αδιάφορος μπροστά στον πλούτο των συναισθημάτων της Μεγάλης Παρασκευής και μάλλον είναι λίγοι αυτοί που δεν θα ριγήσουν όταν οι γυναικείες φωνές υψωθούν στον ουρανό, ψάλλοντας το "Ω γλυκύ μου έαρ"...
Η ημέρα της Μεγάλης Παρασκευής είναι μια από τις πλέον χαρακτηριστικές του Εκκλησιαστικού έτους, αποτυπώνοντας με τον λειτουργικό και υμνογραφικό πλούτο της τον θρήνο και τον οδυρμό της Ορθοδοξίας ανά την υφήλιο. Το βράδυ, από άκρη σε άκρη της γης, οι Ελληνες Ορθόδοξοι, θα ψάλλουν το "Ω γλυκύ μου έαρ" και -κρατώντας αναμμένα κεριά- θα ακολουθήσουν την περιφορά των Επιταφίων, που ευωδιάζουν μέσα στην ανοιξιάτικη νύχτα, καθώς είναι στολισμένοι με πολύχρωμα λουλούδια.
Και είναι τόση η συμβολική δύναμη του Επιταφίου, τόση η ελπίδα την οποία περικλείει και εκπέμπει, που αυτά τα λουλούδια χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν σαν φυλαχτά για τους ναυτικούς ή σαν γιατρικό για τον πονοκέφαλο. Μάλιστα, σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας θεωρείτο ότι αν ένας άρρωστος περάσει τρεις φορές κάτω από τον Επιτάφιο θα γιάνει, ενώ αν ένα ζωηρό παιδί κάνει το ίδιο, θα φρονιμέψει.
Αν και οι πιστοί συρρέουν στις εκκλησίες από το πρωί, ωστόσο η συγκίνηση κορυφώνεται το βράδυ, όταν μετά την περιφορά, το σύνολο του εκκλησιάσματος εισέρχεται πάλι στο ναό, περνώντας κάτω από τον Επιτάφιο, που στην επαρχία τον συγκρατούν ψηλά τα μόλις απολυθέντα από το στρατό παληκάρια. Με τον τρόπον αυτό, παίρνουν οι πιστοί την ευλογία που θα τους συντροφέψει μέχρι τού χρόνου. Κατεβαίνουν έτσι και οι άνθρωποι, για μια στιγμή, στον τάφο τού Χριστού. Θάβονται μαζι του για να συναναστηθούν το επόμενο βράδυ, για να φτάσουν στην κάθαρση "δι' ελέου και φόβου".
Στην επαρχία ο στολισμός τού Επιταφίου γίνεται πρωί από νεαρές κοπέλες και γυναίκες, που φέρνουν από τις αυλές των σπιτιών τα πιο δροσερά και μυρωδάτα λουλούδια (ενώ, οι μεγαλύτερες στην ηλικία επισκέπτονται τα νεκροταφεία και τις εκκλησιές τής Παναγίας, καθαρίζουν και θυμιατίζουν). Τα εύοσμα άνθη πρέπει να είναι πολλά, ιδίως οι λεπτές "κολαΐνες" με τους λεμονανθούς. Επιβάλλεται να ευωδιάζει τον αέρα ο Επιτάφιος κατά τη βραδυνή του περιφορά στις γειτονιές, αλλά και για να μπορέσουν όσοι τον προσκυνήσουν έπειτα να αποσπάσουνε μερικά φύλλα για ευλογία.
Σε πολλά χωριά οι χωρικοί δεν στρώνουν τραπέζι όλη μέρα, παρά μοιράζονται ένα πιάτο με ξύδι, όπου όλοι βουτούν το ψωμί και το γεύονται για να συμμεριστούν το Πάθος του Χριστού. Επειδή η Μεγάλη Παρασκευή θεωρείται η μέρα των νεκρών οι άνθρωποι ευπρεπίζουν τους τάφους γιατί πιστεύουν ότι με την Ανάσταση θα έρθουν από τον κάτω κόσμο οι νεκροί και πρέπει να βρουν τους τάφους τους περιποιημένους. Σύμφωνα με την παράδοση, τη Μεγάλη Παρασκευή το ράψιμο και το κάρφωμα είναι δουλειές απαγορευμένες. Τα ρούχα που ράβονταν εκείνη την ημέρα θεωρούνταν κακότυχα, καθώς πίστευαν ότι θα είχαν την τύχη των ρούχων του Χριστού.
No comments:
Post a Comment